Een officieel openbaar vervoer zoals wij het in de meeste West-Europese landen kennen, bestaat niet in Albanië. Het treinspoornetwerk, voor een deel ook beperkt omwille van geografische redenen, is vrij primitief en bijzonder traag. Het comfort is van een bedroevend laag peil en de (vooral technische) veiligheid lijkt me bedenkelijk. Het populairst is de mini-bus. Deze busjes pendelen vooral tussen dorpen en steden om plaatselijke bewoners zonder eigen vervoer van punt A naar punt B te brengen. Ze hebben min of meer een vaste route, en passen hun stopplaatsen aan volgens de wensen van de klant. Prijzen hangen af van de duur van de rit en kan je best op voorhand vragen om verrassingen uit te sluiten. Kinderen hoeven vaak niet te betalen als ze bij je op schoot zitten als het busje volzet is. De bus vertrekt meestal als hij (zo goed als) vol is. Veel comfort hoef je niet te verwachten, er is veel kans dat je buurman of -vrouw een mand (levende) kippen bij zich heeft en de putten in het wegdek (of het gebrek aan wegdek) zorgen vaak voor meer geschud dan je lief is. Het is wel een goedkope manie van reizen én een aangename kennismaking met de Albanezen: als je een beetje openstaat voor creatieve communicatie, lukt het je vast wel een onsamenhangend gesprek aan te knopen met de chauffeur of een passagier. Hier is meestal ook een schat aan informatie te vinden over plaatselijke bezienswaardigheden of andere wetenswaardigheden die je kunnen interesseren. De stopplaatsen en haltes in de dorpjes of steden bevinden zich meestal in het centrum of aan de rand ervan. Je kan hiernaar best informeren want het is niet altijd zichtbaar. De grote kan je gemakkelijk herkennen aan de “samenscholingsgraad” van bestelwagentjes... Ook de taxi is een optie. De kans is heel groot dat het een Mercedes Benz is (de ophanging van de Mercedes heeft een ijzersterke reputatie om de Albanese wegen de baas te kunnen). De officiële taxi's (en dat geldt ook voor de mini-busjes) hebben een gele nummerplaat met de letters TAKSI; sommige auto's zijn zelf ook geel van kleur, maar dat is niet noodzakelijkerwijs steeds het geval. De prijzen van een taxi liggen gewoonlijk hoger, maar je kan ook met enkele mensen de plaatsen delen om de kosten te drukken. Ook deze chauffeurs zijn vaak een interessante bron voor allerlei praktische wetenswaardigheden. Auto's of mini-busjes zonder gele nummerplaat, hebben geen taxi-licentie en zijn in feite particulieren die geïnvesteerd hebben in een auto of mini-bus en zo aan een inkomen geraken. Het goedkoopst zijn de bussen. Deze worden vaak voor langere afstanden gebruikt. Ze rijden volgens een vast uurrooster dat je in de buurt van centrale plaatsen zoals pleinen of markten kan vinden. Er is zo goed als geen uniformiteit bij deze bussen (de uurroosters kunnen er volledig anders uitzien, en ook de bussen hebben allerlei verschillende kleuren). Een ticket betaal je aan een controleur die op de bus de tickets verkoopt. Als toerist of buitenstaander is het niet altijd makkelijk het systematisch verloop van het openbaar vervoer te doorgronden. Nochtans is er wel degelijk een gestructureerd verloop, alleen is dit voor de buitenstaander vaak moeilijk te doorgronden: hoe kan jij nu weten dat de zoon van Ilir elke werkdag om 07:20 u vertrekt, maar op maandag iets vroeger omdat hij enkele vaste klanten naar een markt brengt... Vraag gerust informatie aan de lokale bevolking, ze zullen je met veel plezier naar de juiste man brengen. En als je merkt dat ze een bijzondere inspanning moeten doen om iets geregeld te krijgen, vergeet dan geen koffie te betalen, of enkele sigaretten aan te bieden... 's Avonds reizen (na 19:00 u) met het openbaar vervoer is niet vanzelfsprekend. In heel wat dorpen en steden nemen de taxi's of mini-busjes ook geen passagiers meer mee na dit uur. Vroeg reizen, of goede afspraken maken met chauffeurs is dus de boodschap. Vaak kan je via het hotelpersoneel ook wel een regeling treffen met chauffeurs. Maar vergeet niet dat technische problemen wel eens roet in het eten kunnen gooien: wacht met andere woorden niet tot de laatste minuut om een taxi naar de luchthaven te nemen als je je vlucht zeker niet wil missen.
|